• ประวัติความเป็นมา (โดยย่อ )

ด้วย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้มีพระราชกระแสให้กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน โดยกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๑๓ และกองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๑๓๔  ดำเนินการสำรวจจุดบอดทางการศึกษาในพื้นที่ชายแดนและถิ่นทุรกันดาร ซึ่งในพื้นที่ตำบลไล่โว่  อำเภอสังขละบุรี  พบพื้นที่ที่ยังเป็นจุดบอดของทางการศึกษาได้แก่ชุมชนบ้านปางสนุก ( เปิงสะเนาะ ) อยู่ในเขตหมู่ที่ ๖ บ้านจะแก เป็นพื้นที่ป่าไม้ถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๑๖ พื้นที่ป่าไม้ถาวร ป่าเขาพระฤาษี – ป่าเขาบ่อแร่(หมายเลข ๖๗ ) จัดตั้งขึ้นมาเมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๕๔๙ รวมระยะเวลา  ๑๑  ปี  ชาวบ้านส่วนใหญ่อพยพมาจากบ้านทิไล่ป้า  ม.๕ ตำบลไล่โว่

แต่เดิม นักเรียนส่วนใหญ่เรียนอยู่ที่สำนักสงฆ์ปางสนุก ซึ่งเป็นห้องเรียนสาขาย่อย ของ รร.บ้านหินตั้ง และนักเรียนบางส่วนเดินทางไปเรียนที่ รร.บ้านหินตั้ง ระยะทางประมาณ ๒๐ กิโลเมตร จากบ้านปางสนุกถึงหมู่บ้านจะแกซึ่งมีความลำบากในฤดูฝน และเนื่องจากบ้านปางสนุกเป็นเขตชายแดนติดต่อที่สำคัญทางช่องทางสามัคคีสู่ประเทศเพื่อนบ้านเมียนมาร์ มีปัญหาบ่อยครั้ง ทำให้ กก.ตชด.๑๓ ตระหนักถึงความสำคัญจากความมั่นคงทางทางชายแดนเพราะมีนักเรียนบางส่วนที่เดินทางข้ามแดนมาเรียน รวมถึงความต้องการของนักเรียนและผู้ปกครองในพื้นที่ ที่ต้องการให้บุตรหลานได้มีที่เรียนใกล้บ้าน

          ๒๘ เมษายน ๒๕๕๘    กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๑๓๔ ได้ดำเนินการก่อสร้างอาคารเรียนชั่วคราว ขนาด ๖ x ๑๘ เมตร  จำนวน ๓ ห้องเรียน และการก่อสร้างห้องน้ำห้องส้วม ขนาด ๓ ห้อง  จำนวน ๑  หลัง   แล้วเสร็จเดือนตุลาคม ๒๕๕๘  ใช้งบประมาณ  ๓๐๐,๐๐๐  บาท

๑๘ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เปิดทำการเรียนการสอนครั้งแรกในชื่อ ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนปางสนุก โดยอาศัยพื้นที่สำนักสงฆ์ปางสนุก มีนักเรียน จำนวน  ๗๓ คน  นักเรียนชาย ๓๒ คน นักเรียนหญิง   ๔๑ คน ครูทำการสอน  ๒ นาย โดยมี จ่าสิบตำรวจพระนาย  ขาวบาง  ทำหน้าที่ครูใหญ่

๑ พฤษภาคม ๒๕๕๙ จิตอาสาคณะสงฆ์เขาพระครู อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี ได้เข้ามาต่อเติมจำนวน ๑ ห้อง (อาคารสานฝันปางสนุก)

๑๙ ก.พ.๒๕๖๐ จิตอาสาคณะสงฆ์เขาพระครู อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี ได้เข้ามาซ่อมแซมปรับปรุงอาคารเรียนชั่วคราวให้กลายเป็นอาคารใช้ได้ถาวร

ปัจจุบัน ศูนย์การเรียนฯได้รับจัดสรรงบประมาณการก่อสร้างจากทางร้านจิตรลดา เป็นโรงเรียนที่ระลึกแด่ ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค ในปีการศึกษา ๒๕๖๓ และได้เปลี่ยนชื่อเป็น ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค มีนักเรียนจำนวน  ๑๓๕  คน  ชาย ๗๐ หญิง ๕๕  รวม ๑๓๕ คน   ครู ตชด.ทำการสอน ๗   นาย  ครูผู้ดูแลเด็กเล็ก  ๒  คน  เปิดทำการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาลถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖  ครูใหญ่คนปัจจุบันคือ ดาบตำรวจพระนาย   ขาวบาง